Vorige maand heeft Sterre Witte van NIOZ (Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee) meer dan 50 kleine kooien op het wad van de Vlakte van Kerken bij Texel geplaatst. Daarmee wil ze onderzoeken in welke mate roofdieren zoals krabben en garnalen effect hebben op het vestigingssucces van mossels en oesters. De helft van de kooitjes staat op het droogvallende wad, de andere helft staat altijd onder water om zo het verschil tussen de wadplaten en de geulen te onderzoeken. Een deel van de kooitjes is gevuld met stukjes graniet, een deel staat zo op de wadbodem. Naast de kooitjes zijn ook controlevlakken aangewezen op het wad, waarvan op de helft ook stukjes graniet zijn neergelegd.

Stress bij vestigende schelpdieren
Sinds enkele jaren doet Witte onderzoek naar het herstel van schelpdierbanken in het ondergedoken deel van de Waddenzee. Een van de vragen die zij dit jaar wil beantwoorden is welke stressfactoren van belang zijn voor succesvolle vestiging van schelpdierbanken. Deze stressfactoren worden in een deel van het experiment kunstmatig beïnvloed. Hierbij kijkt Witte zowel naar biotische factoren (zoals de aanwezigheid van roofdieren) als abiotische (zoals droogvalduur en golfslag). Waar de kooitjes de biotische stressfactoren uitsluiten, zal de toevoeging van stukjes graniet de abiotische stressfactoren beperken. Aan het eind van het experiment zal uit elk kooitje en van ieder controlevak een monster worden genomen. Deze monsters worden vervolgens in het laboratorium uitgezocht, waarbij vooral zal worden gekeken naar vestiging van oesters en mossels.

Schelpdieren als biobouwers
Vroeger kwamen er veel schelpdierbanken voor in de ondergedoken Waddenzee, maar deze banken zijn tegenwoordig nagenoeg verdwenen. Het doel van het onderzoek van Witte is om kansen voor het herstel van deze schelpdierbanken te onderzoeken. Schelpdierbanken zijn een belangrijk onderdeel van het ecologische systeem van de Waddenzee. De mossels en oesters zijn biobouwers: ze vormen banken, waar de schelpdieren dicht op elkaar groeien. Deze schelpdierbanken vormen een harde ondergrond waar andere soorten zich op kunnen vestigen of in kunnen schuilen. Ze zijn een kraamkamer voor jonge vis en vormen een belangrijke bron van voedsel voor vogels, vis, krabben en garnalen. Schelpdierbanken creëren zo optimale omstandigheden voor andere soorten en zijn rijk in diversiteit.